2024 сыл Россияҕа Дьиэ кэргэн, Саха сиригэр Оҕо сылынан биллэрилиннэ. Уйгулаах олохтоох дьиэ кэргэн, бары өттүттэн көмүскэллээх оҕолор – судаарыстыба тирэҕэ буолаллар. Ханна саҥа ыал эбиллэр, оҕо төрүүр – онно сайдыы барар. Бу араҥаҕа судаарыстыба, республика таһымыгар улахан болҕомто ууруллара олус үчүгэй уонна кэмигэр.
Манан сиэттэрэн бу сылга дойдубутугар араас хайысхалаах социальнай көмөлөр уонна үлэлии турар өйөбүллэргэ уларыйыылар киирдилэр. Бу туһунан Ньурбатааҕы социальнай харалта салайааччыта Ирина Находкинаттан сиһилии ыйыталастыбыт:
Эдэр ыалга 50.000 солк.
25 саастарыгар диэри бастакыларын ыал буолбут дьоҥҥо бу көмө оҥоһуллар. Манна эмиэ бэйэтэ туһунан ирдэбиллэрдээх — эдэр ыал 2024 сыл тохсунньу 1 күнүн кэнниттэн холбоспут уонна иккиэн эрдэ сокуонунан ыал буола сылдьыбытах буоллахтарына төлөнөр.
Эдэр кэргэнниилэр иккиэн саха сиригэр пропискалаахтара ирдэнэр. Атын сиргэ пропискалаах уонна быстах кэмҥэ саха сиригэр олорор буоллахтарына көмө оҥоһуллубат. Эдэр ыалтан иккиттэн биирдэстэрэ е-якутия порталга киирэн биир сайабылыанньа толоруон наада. Сокуонунан ыал буолан баран 6 ый иһигэр сайабылыанньа киириэхтээх.
Республикатааҕы “Дьиэ кэргэн” ийэ хапытаалыгар уларыйыылар
2023 сыл ахсынньы 29 күнүгэр Ил Түмэн уочараттаах мунньаҕар Ил Дархаммыт Айсен Сергеевич көҕүлээһининэн республикатааҕы “Дьиэ кэргэн” айэ хапытаалыгар уларыйыы киирдэ. Ол курдук, бу сыл 1 күнүттэн төлөбүр кээмэйэ 300.000 солк. тиийэ үрдээтэ. Эрдэ бу суума 151.690 солк. тэҥнэһэр этэ.
Маны таһынан, бу сылтан республикатааҕы “Дьиэ кэргэн” хапытаалынан олорор дьиэ туттарга сир учаастагын атыылаһыахха сөп буолла. Элбэх оҕолоох ыаллар уочаракка туран босхо сир учаастагын оннугар 200.000 солк. ылыахтарын сөбө. Быйыл ити икки көмөнү холбоон, уопсай суумата 500.000 солк. дьиэ туттар сир ылыахтарын сөп.
Элбэх оҕолоох ыалларга
Өссө биир уларыйыы элбэх оҕолоох ыалларга киирдэ. Өскөтүн ыал улахан оҕото 18 сааһын туолан баран анал байыаннай дьайыыга Украинаҕа, Донецкай Народнай республикаҕа, Луганскай Народнай республикаҕа 2022 сыл олунньу 24 күнүттэн, Запорожье уонна Херсон уобаластарыгар 2022 сыл балаҕан ыйын 30 күнүн кэннэ кытта сылдьар буоллаҕына, ыал элбэх оҕолоох статуһа хаалар буолла. Ол эбэтэр эрдэ ыал улахан оҕото 18 сааһын туолан баран очнай форманан устудьуоннуу киирбэтэх эбэтэр ыҥырыынан сулууспалыы барбатах буоллаҕына, ыал элбэх оҕолоохтор кэккэлэриттэн сотуллар этэ.
2022 сыл муус устарыттан ыал улахан оҕото Украина, ДНР, ЛНР сирдэригэр байыаннай сулууспаҕа хантыраак түһэрсибит буоллаҕына, төрөппүттэрэ төттөрү элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн статуһун хантыраага бүтүөр диэри ылаллар.
Маны таһынан, элбэх оҕолоох ыал улахан оҕото анал байыаннай дьайыыга сылдьан өлбүт түгэнигэр, ыал кыра оҕото 18 сааһын туолуор диэри статуһа хаалар (очнай орто эбэтэр үрдүк үөрэххэ киирэр түгэнигэр 23 сааһыгар диэри).
Россияҕа Дьиэ кэргэн, Саха сиригэр Оҕо сылынан быйыл уларыйыылар киирдэхтэринэ сырдата туруохпут.
Лена Петрова