Олунньу 4 күнүгэр “Кыайыы уота» Малдьаҕар сиригэр тиийдэ. Ол курдук, Өҥөлдьө баһылыга Павлов Андрей Николаевич Малдьаҕар баһылыгар Степанов Александр Александровичка үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда. Ньурбаттан улуус баһылыгын солбуйааччыта Валерия Гаврильевна Владимирова тахсан үлэлээтэ.
Санатар буоллахха, бу патриотическай акцияны атырдьах ыйыгар Дьокуускай куорат «Умуллубат уотуттан» эдэр ыччат көҕүлээһининэн бэриһиннэрэн ылыллыбыта. Балаҕан ыйын 2 күнүттэн Сэбиэскэй Союз Геройа Н.Н. Чусовской төрөөбүт сиригэр — Антоновка сэлиэнньэтиттэн саҕалаан, эстафета быһыытынан Ньурба оройуонун нэһилиэктэринэн сырытыннаран, Улуу Кыайыы 80 сылыгар анаммыт тэрээһиннэр буола тураллар. Ыам ыйын 9 күнүгэр «Кыайыы уота» Ньурба куорат Кыайыы болуоссатыгар тиийиэхтээх.
Тэрээһин үрдүк таһымнаахтык ааста. Үөрүүлээх линиэйкэ буолла. Малдьаҕар орто оскуолатыгар уопсайа 56 оҕо үөрэнэр. Оҕолор Валерия Гаврильевнаны тулалаан туран, сэриигэ кыттыбыт, тыылга үлэлээбит эбэлэрин, эһэлэрин туһунан тугу билэллэрин кэпсээтилэр. Ол курдук, Малдьаҕар нэһилиэгиттэн 143 киһи 1941-1945 сс. Улуу сэриигэ барбыт. Онтон 60 киһитэ төннүбэтэх…
Салгыы ини-бии Донскойдар ааттарынан Малдьаҕар музейыгар сырыттыбыт. Киэҥ билиилээх, дойдутун историятын дириҥник үөрэппит библиотекарь Елена Никоновна Иванова бэрт сэргэхтик музей хосторун кэритиннэрэ сылдьан экспонаттарын кытта билиһиннэрдэ, нэһилиэгин дьонун-сэргэтин олоҕун, бэлиэ түгэннэрин сырдатта. Малдьаҕар үөрэххэ, сырдыкка тардыһар дьоно элбэҕиттэн киһи сөҕөр- махтайар эрэ. Бу кыракый нэһилиэктэн 13 учуонай силистэнэн-мутуктанан тахсыбыт. Биирдэстэринэн элбэх арыйыылардаах учуонай, техническэй наука доктора, профессор Семенов Василий Васильевич буолар. Былырыын 80 сааһын бэлиэтээбит.
Рейхстаг истиэнэтигэр суруйан хаалларбыт, учуонай биир дойдулаахпыт Феодосий Семенович Донской туһунан билбэт киһи суох. Музейга тус олоҕуттан чахчылары сэҥээрэн иһиттибит. Донскойдар Малдьаҕар нэһилиэгэ сайдарыгар улахан кылааттарын киллэрбит биир тутаах удьуор буолаллар.
Никииппэр Сэмиэнэпкэ анаан оҥоһуллубут стенданы эмиэ сэргээн көрдүбүт.
Салгыы Манчаары Баһылай уҥуоҕар сылдьан, номоххо киирбит олоҕун түгэннэрин баһылык Александр Александрович кэпсээтэ. Төрөөбүт дойдутуттан Мэҥэ-Хаҥалас ыччаттара Республикатааҕы «МУУС УСТАР» тэрээһин кэннэ ыалдьыттыы кэлээри сылдьалларын Валерия Гаврильевна иһитиннэрдэ.
Төһө да суолбут тыал үрэн тибэн кэбиспитин үрдүнэн, салгыы Үс сэргэ бырааттыы Донскойдарга анаан туруоруллубут сиригэр тиийэн, алгыстаах алаадьы, сибэкки уурулунна.
Кулууп үлэһиттэрэ остуол тэрийэн, ырыа ыллаан көрүстүлэр. Нэһилиэк олохтоохторо 2022 с. Граҥҥа кыттан кыайбыт харчыларынан устубут нэһилиэктэрин туһунан историческай киинэлэрин көрдөрдүлэр. Артыыстара — олохтоохтор. «Билбэт киһи үөрэхтээх артыыс дьон уһуллубут киинэтэ» диэн сыана быстыбыт. Елена Никоновна 1941-1945 сс. Улуу Кыайыыга анаан бэлэмнээбит «Поле Чудес» викторинатыгар кыттан билиибитин хаҥаттыбыт, билбэппитин биллибит.
Билиҥҥи туругунан СВО-ҕа 14 буойун Малдьаҕар нэһилиэгиттэн кытта сылдьар. «Маннык тэрээһиннэр биһиги уолаттарбытын, долгуйа күүтэр дьоннорун, үүнэр көлүөнэ оҕолору өйөөн, үөрэтэн, сырдатан историяҕа тиһиллибит Улуу Кыайыыбыт эрэл кыымын үөскэтэн, билиҥҥи тыҥааһыннаах кэмҥэ Кыайыыга дьулууру, эрэли үрдэтэр сыалтан тэриллэн, үлэ бара турар,» — диэн Валерия Гаврильевна туоһулаата. Салгыы «Кыайыы уота» Мэҥэдьэк нэһилиэгэр тиийиэҕэ.
Ньурба салалтатын пресс-сулууспата