Мэҥэдьэк Далбар хотуна, 6 оҕо күн күбэй ийэтэ, 11 сиэн эйэҕэс эбэтэ, уран тарбахтаах иистэнньэҥ, талба талааннаах кондитер, асчыт бэрдэ, оҕуруотчут мааныта, элбэх хаһаайыстыбалаах тыа хоһуун дьахтара – Татьяна Ивановна Тимофеева.
Тыа сирин киһитэ буоларын быһыытынан, 11 төбө сүөһүлээхтэр, сыспай сиэллээхтэр. 18 кууруссалаахтар, саас куруутун хаас, индюк ылан иитэллэр. Хатыыга биир бастакынан козаны, индюгу, перепелканы, саһылы ииппит, ууһаппыт дьонунан Тимофеевтар буолаллар.
Ол туһунан бу курдук кэпсиир:
«Сибиинньэни дьиэбит иһигэр иитэ сылдьыбыппыт, өйдөөх баҕайы кыыл эбит, оҕо курдук банкаҕа ииктэтээччибит, ыҥырдаххына сүүрэн кэлэр, ииктиир. Хаһыс да сылбыт буолла тулаайах кулунчуктары иитэбит. 3 чаас буола-буола оҕо курдук эмсэҕинэн аһатабыт.
Коза үүтэ үчүгэй бөҕө буоллаҕа дии, ол эрээри олус элбэх көрүүлээх. Нууччалрга өс хоһооно баар дии, кыһалҕа көрдүүр буоллаххына козата иит диэн. Оччоҕуна ол козаттан сылтаан ыалларгын кытта иирсэҕин, уопсайынан коза ынырык кыһалҕа оҥорор эбит. Ыалларбыт оҕуруоттарын сиир, тахсан баран хаалар, оҕолорбут оскуолаҕа үөрэнэллэрин саҕана, оскуолаҕа, киэһэ футболга баралларыгар кытта барсааччылар. Бастаан кыбысталлар үһү, кэлин наадыйбат буолбуттар.
Кус да иитэ сылдьыбыппыт, саһылбыт быатын быһан, сеткатын алдьатан тахсан баран хаалбыта. Перепелка, дьиҥинэн, олус үчүгэй эбит, ол эрээри хараҥаны сөбүлүүр, сырдыкка бэйэ-бэйэлэрин көрүстэхтэринэ охсуһаллар. Онон куруук хараҥаҕа туруохтаах көтөрдөр эбит. Үчүгэйэ диэн сылы супту хас күн аайы сымыыттыыллар уонна сымыыта диетическэй, саамай элбэх битэмииннээх буоллаҕа дии».
Туордунан 2019 сыллаахтан саҕалаан уолун кэргэнэ, кийиитэ Дайаана үөрэтэн, бу минньигэс идэҕэ угуйан, билигин Лидия Федорова, Юлия Шапран, Лиза Лукина, Любовь, Алексей Артемьевтар курдук Саха сиригэр биллэр кондитердарга, Дарья Колосоваҕа заквасканан доруоһата суох килиэп оҥорорго үөрэнэн, билигин Мэҥэдьэк түбэтин биир бастыҥ, минньигэс туортаах кондитера буолар.
Кыра эрдэҕиттэн ийэтиттэн үөрэнэн, такайыллан, ийэтин уһуйуутун ылынан билигин асчыт бэрдэ (ийэтэ бэйэтин кэмигэр Хатыыга буолар араас бырааһынньыктарга, сыбаайбаларга солбуллубат ас астааччы, туорт оҥорооччу). Туорт эрэ буолбакка, кондитерскай минньигэс макаронс, пирожнайдары, трайфл, пончик оҥорор. Сакааска суши хас да көрүҥүн, пицца арааһын астыыр.
Дьиэтин иһигэр кондитерскай хос оҥостубут, онно киирэн, «ааммын хатанабын, уп-улаханнык муусука холбуубун уонна астына-дуоһуйа үлэлиибин, оччоҕо миигин ким да тыыппат. Туорт диэн бырааһынньык буоллаҕа дии, дьоҥҥо үөрүүнү бэлэхтиир наһаа үчүгэй. Астаабыт туортарбыттан саамай улахан 5 киилэлээҕи оҥорбутум», — диэн сөбүлүүр дьарыгын туһунан үөрэн мичилийэ, астына-астына кэпсиир.
Уран тарбахтаах Анджела Габышеваҕа оҕуруоҕа үөрэнэн, билигин даҕаны оҕуруонан иистэнэрин бырахпакка, сынньалаҥҥа оҕолоругар, сиэннэригэр, дьүөгэлэригэр араас киэргэллэри тигэр, бэлэхтиир. «Туорка көһөн хаалан, оҕуруонан соччо дьарыктаммат буоллум, — диэн этэр. — Билигин саамай сөбүлүүр дьарыгым туорт буолла. Маалыкайдар улахан үбүлүөйдэригэр, банкеттарга сакаастыыллар. Ону таһынан атыыга эмиэ хас нэдиэлэ аайы 10-нуу туорду илдьэбин.
Дьүөгэлэрбин кытта саас, күһүн куруутун айылҕаҕа тахсан сынньанарбытын, сир астыырбытын, Мэҥэдьэккэ баран хонон-өрөөн кэлэрбитин астынабыт. Саамай чугас дьүөгэлэрбинэн балтым, ыалым Татьяна буолаллар. Бэйэм айылҕаҕа сылдьарбын туохтааҕар да ордоробун, сир аһа буста да мин дьиэҕэ суохпун, кыһын тыбыс-тымныыга соҕотоҕун хаамарбын олус сөбүлүүбүн, саас айылҕа уһуктуута дьүөгэбин кытта айылҕабыт кэрэтин көрө, сибиэһэй салгынынан тыына налыччы күүлэйдиирбин, хаамарбын астынабын».
2017 сыллаахха 180-ча тыһыынча суумалаах соцконтракт ылан дьүөгэлэринээн иистэнэр сыах арыйа сылдьыбыттар. Халадаайтан саҕалаан унтууга тиийэ, оҕуруонан араас киэргэллэри тигэр, ас астаан атыылыыр этилэр.
«Оҕуруотчут бэрдэ этим, билигин козаларым, хаастарым, кулунчукпут туруорбаттар. Лилия сибэккилэрбин эҥин тоһуттахтарына, алдьаттахтарына стресс бөҕө буолааччыбын. Билигин кабачок, помидор, оҕурсуу, перец, дьэдьэн дьиэ кэргэммин аһатаары эрэ олордобун, атыылаабаппын. Урут олох сибэкки ыарыылаах буолааччыбын, билигин, хата, аҕыйаттым.
Туйахпын хатаран, Бүлүүгэ олорор кыыһым Саргылана суши, пицца, куоракка олорор иккис уолум Гаврил туорт астыыллар. Сайын 2 сиэн уолаттарым кэлэн сайылыыллар, оҕуруокка, хаһаайыстыбаҕа сыстан, дьиэ кыылын көрөн көмө бөҕө буолаллар.
Аан дойду дьахталларын күнүнэн саамай доруобуйаны баҕарабын уонна сэрии бүтэригэр.
Татьянаттан сүбэлэр:
— Үөрэх диэн киһиэхэ олус наада, киһи сааһын тухары үөрэнэр.
— Үлэни таптыахха наада, үлэһит киһи хаһан да охтон биэрбэт.
— Оҕо ийэтин көрөн үөрэнэр.
— Дьахтар киһиэхэ дьиэ үлэтиттэн, оҕолортон ордон, бэйэтэ сөбүлүүр дьарыктаах буолуохтаах.
— Сакаас биэрэр дьон сакаастарын нэдиэлэ эбэтэр хойутаабыта 2 күн иннинэ сакаастыыллара буоллар.
— Оҕону үлэнэн үөрэтиэххэ наада.
— Туорт саҥа астааччыларга сүбэлиэм этэ, хаһан да сыанаҕытын түһэримэҥ, бу эмиэ үлэттэн-сыраттан тахсар, саатар, бородуукта олус сыаналаах буолан иһэр. Эдэр кондитердар элбэх баҕайыны астаан баран, кыайан атыылаабакка выгорайдаан хаалаллар.
— Таах тарайан баран сыттаххына туох да кэлбэт.
— Киһи сатаабатаҕа суох.
— Киһи туохха барытыгар үөрэнэр.
— Үлэһит оҕо өйдөөх, мындыр буолар.
Матрена Габышева, Мэҥэдьэк