Ахсынньы 15 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай бибилэтиэкэтин историяны үөрэтэр саалатыгар Ньурбатааҕы Киин бибилэтиэкэ, Ньурба архыыба, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай бибилэтиэкэ, СӨ Национальнай Архыып пуондаларыттан бэлэмнэммит Ньурба (Марха) улууһа төрүттэммитэ 200 сылыгар аналлаах “Ньурба улууһа — утум, ситим суолунан” дьиҥ докумуоннарга олоҕурбут кинигэ быыстапкатын аһыллыыта түмүктэннэ.
Саха омук сурукка киирбит устуоруйата XVII үйэҕэ Нуучча судаарыстыбатыгар холбонуохпутуттан саҕаламмыта биллэр. Ньурба туһунан аан бастаан сурукка киириитинэн нуучча айанньыта, Сибиири чинчийээччи Ричард Маак “Вилюйский округ” кинигэтэ буолар. Манна Марха улууһа тэриллиитигэр Бүөтүр Силипсиэп кулуба сорудаҕынан Куочай эбэни түһэрии сиһилии суруллубут.
Икки үйэ устатыгар Ньурба туһунан үгүс элбэх кинигэ тахсыбытыттан бэрт кыра чааһа — сүрүн суолталаахтара — быыстапкаҕа турдулар: Ньурба оройуонун устуоруйата киирбит, “Ньурба улууһа: нэһилиэктэр” серияннан тахсыбыт, Сахабыт сирин былааһа сүһүөҕэр туруутугар араас кэмнэргэ үлэлэспит биллэр-көстөр государственнай деятеллэрбит тустарынан, суруйааччыларбыт туһунан кинигэлэр, Ньурба оройуонун айылҕата, хаһаайыстыбата, үөрэҕириитэ, култуурата, Ньурба оройуонун киэн туттуута. Ньурба оройуонун архыыбыттан 1937 сылтан харалла сытар Нэһилиэк хаһаайыстыбаннай кинигэтэ, тыа хаһаайыстыбатын устааба, статистика пуондатыттан перепись докумуоннара, Ньурба бөһүөлэк ытык сирдэрин хаартыскалара киирдилэр. Билиҥҥи кэм сайдыытынан үгүс элбэх матырыйаал виртуальнай быыстапкаҕа көһүннэ.
Быыстапка аһыллыытын үөрүүлээх түгэнинэн Ньурба оройуона уонна СӨ Национальнай бибилэтиэкэтэ инники өттүгэр бииргэ ситимнээхтик үлэлииргэ икки өттүттэн сөбүлэҥ түһэрсиилэрэ буолла.
Ньурба (Марха) улууһа төрүттэммитэ 200 сылыгар аналлаах “Ньурба улууһа — утум, ситим суолунан” быыстапкаҕа Ньурба оройуонун салалтатын, Ньурба оройуонун делегациятын кыттыылаахтарын, Дьокуускайга олохсуйбут биир дойдулаахтарбыт таһынан кыттыыны ыллылар Ил Түмэн дьокутааттара Владимир Михайлович Прокопьев, Георгий Русланович Балакшин, Саха Национальнай бибилэтиэкэтин дириэктэрэ Саргылана Васильевна Максимова, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култуура министерствотын архыыбынай дьыала салаатын салайааччыта Ирина Петровна Тергюлева, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай архыыбын дириэктэрин солбуйааччы Наталья Николаевна Малышева.
Улахан, күндү бэлэҕи Ньурба оройуонугар Саха Национальнай библиотекатын дириэктэрэ Саргылана Васильевна Максимова оҥордо. 1929 сыллаахха бэчээттэнэн тахсыбыт, билиҥҥи кэмҥэ кинигэ пааматынньыктарын ахсааныгар киирбит, «САҤА ОЛОХ» диэн латынныы алпабыытынан тахсыбыт кинигэни биһиги оройуон харалтатыгар үйэ сааска туттарда.
Өрөгөй үөрүүлээх үлэ үөһүгэр оргуйар олох тэтимэ эргиччи ситиһиилээх буолла!
Ааҕааччыны кытары үлэлиир салаа