Ньурбаҕа — Саха тыйаатыр Күннэрэ

Бу сылга 100 сылын бэлиэтиир П.А.Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатыр Күннэрэ Ньурбаҕа ситиһиилээхтик ыытыллан түмүктэнэн эрэр. Саха норуотун театральнай искусствотын биһигэ буолбут, саха тыйаатырын аан дойду таһымыгар таһаарбыт уонна саха норуотун уһулуччулаах судаарыстыбаннай-бэлиитичэскэй диэйэтэлэ, саха сэбиэскэй литературатын төрүттээччитэ, учуонай-лингвист П.А.Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатыра ханна даҕаны улахан күүтүүлээх ыалдьыт буолар. Ол да курдук, Ньурба улууһугар Саха академическай тыйаатыр гостуруоллуу кэлиитэ улууспут уопсастыбаннай-култуурунай олоҕор бэлиэ түгэн. Саҥа тыйаатыр дьиэтэ тутуллан киириэҕиттэн, Ньурба култуурунай олоҕо улаханнык сэргэхсийдэ, Бүлүү улуустарын култуурунай олоҕун эргийэр киинэ буолла диэтэхпитинэ сыыстарбаппыт.

46 киһилээх улахан труппа иһигэр норуот сүгүрүйэр, тапталлаах артыыстара: СӨ норуодунай артыыската Зоя Багынанова, РФ үтүөлээх артыыската уонна СӨ норуодунай артыыската Изабелла Николаева, СӨ үтүөлээх артыыскалара Маргарита Борисова, Елизавета Потапова, СӨ норуодунай артыыскалара Лена Сергеева-Румянцева, Домна Уйгурова, СӨ култууратын туйгуна Лена Маркова бааллар. Ньурба дьоно-сэргэтэ Ньурба тыйаатырыгар үлэлээн ааспыт уонна биир дойдулаах артыыстарбытын, киинэҕэ көрөр, кэрэхсиир дьоннорун улаханнык үөрэ-долгуйа көрүстүлэр.

Дьиикимдэтээҕи Маргарита Борисова аатынан «Утум» норуот айымньытын дьиэтигэр саха норуодунай суруйааччыта Иван Гоголев-Кындыл «Мин тапталым – поэзия» хоһоонунан уус-уран дьүһүйүүнү көрдөрдүлэр. Ньурба тыйаатырыгар саха норуодунай суруйааччыта Николай Якутскай «Ойуур оскуолата» айымньытынан оҕо испэктээгэ, нуучча аатырбыт суруйааччыта Борис Васильев «А зори здесь тихие…» сэһэнинэн уонна Иван Гоголев «Хара кыталык» арамаанынан испэктээгэ көрдөрүлүннэ. Ньурба тыйаатырын сырдык, киэҥ-куоҥ уонна саҥа уораҕайыгар үгүс көрөөччү кэлэн, сыана маастардара дьон дууһатын кылын таарыйар, уйан дууһалаахтар харахтарын уутун ыган таһаарар итэҕэтиилээх оонньууларын көрөн улаханнык астыннылар. Испэктээк былаһын тухары бириэмэ барара биллибэккэ да хаалла.

Бэҕэһээ «Хара кыталык» испэктээк иннинэ улуус баһылыга Алексей Иннокентьев Щепкин училищетын бүтэриэҕиттэн айымньылаах үлэтин 50 сылын ааспыт сылга бэлиэтээбит биир дойдулаахпытын Изабелла Васильевна Николаеваны истиҥник эҕэрдэлээн туран, Махтал суругу уонна Саха тыйаатырын дириэктэрэ Петр Тимофеевич Макаровка аадырыстаммыт Махтал суругу, Ньурба Аар хатыҥын хартыынатын туттарда. Ньурба к. дьаһалтатыттан, улуустааҕы култуура департаменыттан саха тыйаатырын артыыстарыгар, биир дойдулаахтарбытыгар эмиэ Эҕэрдэ суруктар, бэлэхтэр туттарылыннылар. Изабелла Николаева кэргэнэ, норуот тапталлаах уонна ааттаах-суоллаах артыыһа, Саха тыйаатырын дириэктэринэн өр сылларга ситиһиилээхтик үлэлээбит Анатолий Павлович Николаев Саха тыйаатырын кэлэктиибин улахан хаартыскаҕа раамкалаах үйэтиппитин К.Д.Уткин аатынан Норуоттар доҕордоһууларын түмэлигэр бэлэх уунна.

Бу киэһэ Саха тыйаатырын артыыстара улуу тренер Дмитрий Петрович Коркин туһунан эдэр драматург Утум Захаров пьесатынан «Андаҕар» испэктээги көрдөрүөхтэрэ.

Геннадий АНТОНОВ