Алия Габышеваны кытары бастаан Антоновка оскуолатыгар, онтон Ньурбатааҕы техническэй лицейгэ биир кылааска үөрэммиппит. Ол даҕаны саҕаттан олоххо ураты көрүүлээх, ханнык даҕаны балаһыанньаҕа бэйэтин санаатын аһаҕастык этэр, туохтан да толлон турбат хорсун кыысчаан.
Оскуоланы бүтэрэн баран кини омук тылын факультетыгар үөрэнэ киирбитэ. Алияны билигин Саха сириттэн төрүттээх бастыҥ көрдөрүүлээх риелтор быһыытынан үгүс киһи билэр, кини үлэтин-хамнаһын туһунан бэйэтин тус блогар сырдатар. Москва, Дубай, билигин Тайланд ырыынагар ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар бастыҥ риелтордартан биирдэстэрэ буолар.
Алия бу күннэргэ дойдутугар Ньурбаҕа кэлэ сырыттаҕына көрсөн кэпсэттибит.
— Оҕо сылдьан, оскуоланы бүтэрэн баран инники идэбин быһаарынар да кэммэр хамсаабат баайы-дуолу кытары үлэлиир толкуй хаһан даҕаны киирбэтэҕэ. Араас сериалларга, киинэлэргэ риелтордары көрдөрөөччүлэр эрээри, миэхэ сыһыана суох курдук саныыр этим. Үөрэхпин бүтэрэн да баран атын хайысхаҕа үлэлээбитим, бэйэбин өр көрдөөбүтүм.
— Араас эйгэҕэ холонон көрбүтүҥ этэ дии.
— МФЦ-га, бүтэрбит үөрэхпэр преподавателинэн, онтон сынньалаҥ киинигэр арт-дириэктэринэн. Салгыы бэйэм тэрилтэ тэринэн Дьокуускайга биллэр артыыстары аҕалан тыһыынчанан киһилээх кэнсиэртэри тэрийэр этим. Ол курдук, Диана Арбенина, «Ночные снайперы», «Дискотека 2000-х», Шура, Акула, «Пропаганда», Артик и Асти, онтон да атын артыыстар кэлэ сылдьыбыттара. Ол эрэн дьон саамай өйдөөн хаалбыта Ольга Бузова, чаҕылхайдык кэлэн сэргэхситэн барбыта.
Онтон дьэ аан дойдуну аймаабыт пандемия кэмэ саҕаламмыта. Биир даҕаны тэрээһин буолбат, былааннаммыттары тохтотон кэбиспиттэрэ. Иннэ-кэннэ биллибэт балаһыанньа үөскээбитэ, ону кытары мин эмиэ толкуйданан киирэн барбытым – салгыы ханнык хайысхаҕа үлэлиирбин.
— Пандемия кэмэ элбэх киһи олоҕун уларыппыта быһыылаах этэ.
— Оннук. Толкуйдана сылдьарбын чугас дьонум билэллэр этэ. Биир оннук түгэҥҥэ риелторскай тэрилтэлээх дьүөгэм Марина риелтор быһыытынан холонон көр диэн этии киллэрдэ. Мин үйэбэр уруучука да атыылаан көрбөтөх киһи наһаа соһуйа уонна сонурҕуу иһиттим. Онон сэрэхэчийэн маркетолог быһыытынан үлэлээн көрүөм диэн санааҕа илии тутустубут. Онтон хайдах эрэ киирээт даҕаны Сайсары күөлү көрөр улахан түннүктэрдээх улахан квартираны атыылаан кэбистим. Онтубуттан бэйэм даҕаны наһаа үөрдүм уонна соһуйдум. Дьэ уонна итини эрэ күүтэн сылдьыбыттыы үлэм тэтимирэн, салгыы ылларан, хамсаабат баай-дуол ырыынагын үөрэтэн киирэн бардым.
Дьокуускайга сыл аҥаара курдук үлэлээн баран Москваҕа көспүтүм. Хайдах эрэ барыта буолуохтааҕын курдук баран испитэ. Дойдубут киин куоратыгар балтараа сыл кэриҥэ үлэлээн баран Дубайга көспүтүм. Манна диэн эттэххэ Дьокуускайга олорон Москваҕа эмиэ атыылыыр этибит, Москваҕа олорон Дубай ырыынагар киирбиппит.
— Барытыгар бэйэҕит сылдьыбыккыт дуу эбэтэр сирдээн киллэрэр дьонноох этигит дуу?
— 2022 сыл саҕаланыыта отой билбэт дойдубутугар тиийбиппит. Бастаан дойду экономикатын, ырыынагын үөрэтэн, тутааччылары кытары билсэн баран үлэбитин саҕалаабыппыт. Мин омук тылын институтун бүтэрбитим улаханнык көмөлөспүтэ, тылы билэр буоллаххына дьону кытары түргэнник биир тылы булаҕын.
Билигин Дубайга үлэлээбитим оруобуна 3 сыла буолла. Аны аҕыйах хонугунан Тайлаҥҥа көһөн бараары сылдьабын (матырыйаал бэчээккэ бэлэмнэнэр кэмигэр Алия бэлиэр Тайлаҥҥа тиийэн ис ырыынагы үөрэтэ сылдьар). Сөбүлээтэхпинэ олохсуйа хаалыам, олох хаамыыта көрдөрөн иһиэҕэ.
— Риелтор буоларга үөрэтэр оскуолалааххын, үөрэппит дьоҥҥун кытары билсэҕин дуо?
— Онлайн оскуолабар бэлиэр 4 поток үөрэннэ. Барыларын кытары көрсөбүн, билсэбин. Хас даҕаны киһи идэлэрин уларытан, билигин риелтордаан бастакы мөлүйүөннэрин хамнастанан олороллор. Биир үөрэнээччим бэйэтэ тэрилтэ арынан Тайлаҥҥа үлэлии сылдьар, тиийдэхпинэ үлэлэһиэхтээхпит.
— Өйүҥ-санааҥ хайдах уларыйарый? Киһи атын сиргэ көстөҕүнэ син-биир олоҕун укулаата барыта уларыйар буоллаҕа дии.
— Бастаан Дьокуускайтан Москваҕа көһөрбөр долгуйан бөҕө буоллаҕа дии. Төрөөбүт дойдубуттан бастакыбын тэлэһийэрбэр, дьоммуттан ыраатарбар. Москваҕа тиийэн хайдах дьаһанан олоробун, ыарахан буолара буолуо дии санаабытым. Ол эрэн бэйэм санаабыппын олоххо киллэрэр майгылаахпын, онон быһаарыммыт санаабын ыһыктыбакка көспүтүм. Онтон кэнники өйүм-санаам даҕаны уларыйан, элбэх дойдуну кэрийэн, билигин быдан чэпчэкитик ылынабын. Аан дойду олус киэҥ, интэриэһинэй, барытыгар бэйэбит курдук иэгэйэр икки атахтаах дьон олорор. Инньэ гынан дьоннуун уопсай тылы түргэнник булар буоллаххына, дойду ханнык баҕарар муннугар олоруоххун сөп.
Өй-санаа өттүнэн этэр буоллахха – уопсайынан олох ханнык баҕарар өрүтүгэр быдан чэпчэкитик, боростуойдук сыһыаннаһар буоллум. Тугу даҕаны уустугурдубакка, олох биэрэрин махталынан ылынан саҥа күнү көрсөбүн.
— Туораттан көрдөххө барыта тута табыллан, чэпчэкитик бэриллэн таптаабыккынан олорор курдуккун. Ол эрэн ити хартыына элбэх үлэ түмүгэ буоллаҕа.
— Дьоҥҥо көрдөрөрүҥ кинигэ тас өттө эрэ буоллаҕа. Ис тутулун барытын, олохпун ыһа-тоҕо хаһан даҕаны кэпсээбэппин. Биллэн турар, ситиһии — сыралаах үлэ түмүгэ буолар. Хас даҕаны утуйбатах түүннэр, табыллыбатах дьыалалар, аккаастар, харах уута. Ким даҕаны миэхэ хаһан даҕаны бэлэми аҕалан иннибэр уурбатаҕа. Ол эрэн ыарахаттар төттөрүтүн элбэххэ үөрэтэллэр, олох учууталлара буолаллар. Билигин итиннэ барытыгар философскайдык, чэпчэкитик сыһыаннаһабын. Биир табыллыбатаҕына – иккис сатаныа.
— Клиеннаргытын хайдах булаҕытый?
— Билигин үксүн бэйэ-бэйэлэриттэн истиһэн кэлэллэр. Холобура, Дубайга клиеннэрбит үгүстэрэ Европа, Илин дойдуларыттан этэ. Кинилэри кытары араас тэрээһиннэргэ, форумнарга билсэбит. Бэйэм аһаҕас буоламмын дьону кытары түргэнник билсэбин, уопсай тыл булабын. Бастакынан тиийэн кэпсэтиини саҕалаан, бэйэҥ визиткаҕын биэрэриҥ туох даҕаны сүөргүтэ суох.
— Саамай өйдөнөн хаалбыт түгэниҥ ханныгый?
— Москваҕа көһөн тиийэн баран Хамовники оройуоҥҥа элитнай квартираны Швейцария киһитигэр атыылаабытым. Буолаары буолан бастакы атыылаабыт дьиэм этэ уонна биһиги тэрилтэбитигэр саамай улахан дьыала буолбута. Бары наһаа үөрбүппүт, соһуйбуппут. Ол эрэн барыта үчүгэй буолбат. Биир дьыаланы ыйтан ордук илдьэ сылдьыбытым. Сарсыардаттан ыкса хойукка диэри эбийиэктэринэн илдьэ сылдьан, докумуоннарын оҥорсон, барытын тылбаастаан, күүс-сэниэ бөҕө бараммытын кэннэ атын сиртэн атыылаһан кэбиспит түгэннэрэ баар.
Дьон тас дойдуга сүүһүнэн мөлүйүөннээх дьыалалары хайдах оҥороллоро буолуой дии саныыр этим, хайдах эрэ атын эйгэ, атын таһым дьоно эрэ ону сатыыр кыахтаах курдуктара. Ис иһигэр киирэн үлэлээтэххэ кыаллар дьыала эбит.
— Хамсаабат баай-дуол ырыынага дойду экономикатыттан улахан тутулуктаах. Ону барытын үөрэтэ сылдьаргыт буолуо.
— Тоҕо Тайлаҥҥа көһөн үлэлииргэ сананным? Биир күннээҕи быһаарыныы буолбатах. Бангкокка, Пхукетка, арыыларга улахан үлэ бараары турар. Дьиэ-уот сыаната билиҥҥи кэм ырыынагар эппиэттэһэр. Аҕыйах сылынан манна сыана биллэ үрдүөҕэ.
— Билигин оччотугар олоҕум суолун таба үктэнним диэххин сөп дуо?
— Биири чопчу этиэхпин сөп – Ньурбаҕа төрөөбүт кыра кыысчаан Алия баҕа санаатын толордум. Киһи инникитин тымтыктанан көрбөт, онон үйэм тухары риелторынан үлэлиэм диэбэппин. Баҕар, кэнники дууһам баҕатынан атын дьыала тэриниэм, ол эрэн хамсаабат баай-дуол, инвестиция мин олохпор өрүү баар буолуо.
Лена ПЕТРОВА