Үөрэммит оскуолабыт 100 сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйэ умнуллубаттык ааста. Оскуолабытын кырасыабайдык киэргэтэн, ыраахтан-чугастан кэлбит ыалдьыттары үөрүүннэн көрүстүбүт.
Маҥнайгы чуораан тыаһыаҕыттан, кэлэр үбүлүөйгэ бэлэмнэнии саҕаламмыта. Үөрэтэр учууталларбыт уонна оскуола үөрэнээччилэрэ, кыралыын-улаханныын бары күүс-көмө буолан, кыһаллан оскуолабыт сүрдээхтик тупсан турар. Оскуола үлэһиттэрэ түүннэри-күнүстэри туох-баар кыахтарын-уохтарын ууран туран үлэлээбиттэрэ. Үбүлүѳй чэрчитинэн араас тэрээһиннэр ыытыллыбыттара: бастакы оскуола турбут сиригэр Мэҥэ таас туруоруута, бэтэрээн үлэһиттэри кытта кѳрсүһүү, ахтыы киэһэлэрэ уо.д.а.
Үбүлүөйбүт 1 күнэ. Үөрэнэн ааспыт выпускниктар кэлэн бииргэ үөрэммит оҕолорун көрсөннөр, үөрэммит кылаастарыгар сылдьан, маҥнайгы үөрэппит учууталларыгар бэлэх уунан үөрэн-дуоһуйан, сэргэхсийэн барбыттара.
Н.И. Нюрбинцев аатынан пионерскай Дружина өрөгөйдөөх хаамыыта буолбута. Пионерскай сбору салайан ыыппыта ыстаарсай баhаатай Бушкова Розалия Софроновна – кэлбит дьоннор пионерга киирбит сылларын санаан, горн уонна барабан тыаһыгар гимнэрин ыллаан уруккуларын ахтан ааспыттара.
Биһиги алын кылааспыт оҕолоро, билиҥҥи Орляталар, гимнэрин ыллаан бэлэх ууммуттара. Оскуолабыт иһинэн үлэлиир ШСК “БАРС” уонна ВПК “Мохсоҕол” эҕэрдэ нүөмэрдэрин көрдөрбүттэрэ.
РСФСР норуотун үөрэҕэриитин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Учууталларын Учуутала, Ньурбачаан нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо, саха тылын уонна литературатын учуутала Прокопьева Варвара Григорьевна аатынан саха тылын уонна литературатын кэбиниэтин үөрүүлээх аһыллыыта буолбута. Онно Варвара Григорьевна үөрэппит оҕолоро бары кэлбиттэрэ, кабинеты үөрүүлээхтик аспыттара, элбэх ааспыт түгэннэри ахтан-санаан ааспыттара, бэлэх ууммуттара уонна Варвара Григорьевна ситим нөҥүө оҕолоругар уонна кэлбит ыалдьыттарга эҕэрдэтин тириэрдибитэ. Манна биир бастыҥ ыалдьытынан Варвара Григорьевна үөрэнээччитэ Максим Викторович Березин НВК Саха радиотын дириэктэрэ кэлбитэ.
Салгыы «Үтүө ааккар сүгүрүйэбит» Ньурбачаан орто оскуолатын өр сылларга салайан кэлбит Дириэктэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕэриитин Туйгуна, “Учууталга Айхал” СƟ Бэлиэ Хаhаайына, Саха Өрөспүүбүлүкэтин спордун бэтэрээнэ, Ньурбачаан нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо Гаврильев Владимир Константинович аатыгар ахтылҕан киэhэтэ буолбута. Манна Владимир Гаврильевич оҕолоро, сиэннэрэ аҕаларын туһунан кэпсээн-ипсээн, кэлбит ыалдьыттар ирэ-хоро кэпсэтэн дуоһуйан барбыттара. Ааспыт сыллар хаартыскаларын көрөн астынан бартара.
Үбүлүөйдээх тэрээһин биир мааны ыалдьыттарынан буоллулар М.С. Иванов-Багдарыын Сүлбэ уола Ньургун Багдарыын кэргэнинээн Зинаидалыын. М.С. Иванов-Багдарыын Сүлбэҕэ аналлаах истиэндэни оскуолаҕа бэлэх ууннулар. Оскуола үөрэнээччилэрин, учууталларын кытары элбэх ситиһиилээх үлэ барыа диэн былааннарын этэн бардылар.
Онтон үбүлүөй иккис күнүгэр оскуоланы араас сылларга бүтэрбит выпускниктар күргүөм хаамыылара буолбута. Улахан саалаҕа араас сылларга бүтэрбит выпускниктар бары кэлбиттэрэ. 25, 50, 55, 60 сыллаах үбүлүөйүнэй үбүлүөйдээх выпусктарга оскуола дириэктэрэ Анна Егоровна Никитина Бэлиэ бэлэх туттарбыта.
Маны таһынан, оскуолабыт 100 сылынан бэлиэ пааматынньык уонна “Ахтар-саныыр оскуолам” диэн ааттаах ахтыы – кинигэ сүрэхтэниитэ буолан ааста. Дьэ онтон «Түмсүү» кулууп дьиэтигэр күүтүүлээх наҕараада туттарыыга истиҥ-иһирэх тыллар этиллибиттэрэ. Ньурбачааммыт оскуолатын ситиһиилээхтик бүтэрбит, билигин айар ыллык устун хорутуулаахтык айанныыр, Сахабыт сирин үрдүнэн биллэр хоһоонньут Семенова А.Д. – Арылы Кустук, матыыб айааччы, ырыаһыт Иванова И.И. саҥа “Уруйдан үѳрэммит кыһабыт” ырыаларын тапталлаах оскуолаларыгар, бар дьонноругар бэлэх ууннуллар. Ырыаны оскуола уонна оӄо уһуйаанын хора толордо.
Киэһэлик выпускниктарга уонна кэлбит ыалдьыттарга анаан минньигэс, толору астаах мааны сандалы тэриллибитэ. Ыраахтан сылдьар ыалдьыттарбытыгар “Дойдуҥ аһа” диэн Ньимискэннээх соботун бэлэх ууммуппут.
Тапталлаах оскуолабыт 100 сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйэ чаӄылхайдык, умнуллубаттык ааста.
Оскуолабыт үүнэ-сайда турдун, учууталларбытыгар үрдүктэн үрдүк ситиһиилэри, үөрэнээччилэргэ саҥа билиилэри баҕарабыт. Саҥа оскуола тутуллуо диэн эрэнэ күүтэбит.
ПОПОВА Розанна, М.С. Иванов-Багдарыын Сүлбэ аатынан Ньурбачаан орто оскуолатын 10 кылааһын үөрэнээччитэ.